Bezpieczne unoszenie i sadzanie osoby starszej - krok po kroku

Osoby opiekujące się seniorami z niepełnosprawnością lub ograniczeniami ruchowymi muszą znać podstawowe techniki przenoszenia i przemieszczania podopiecznych. Pomoc w siadaniu czy przesadzanie pełnią bowiem ważną funkcję aktywizującą. Dowiedz się, jak wykonywać te czynności poprawnie.

Unoszenie i sadzanie seniora - zasady ogólne

Chociaż Opiekunka wspiera seniora w wykonywaniu codziennych czynności, zawsze powinna dążyć do maksymalnego aktywizowania podopiecznego. Oznacza to, że nie należy wykonywać czynności za seniora, jeżeli jest on w stanie wykonać je samodzielnie lub częściowo samodzielnie.

Przeczytaj również: Zespół poupadkowy - jak pomóc seniorowi?

Opiekunka musi jednak udzielić mu odpowiedniego wsparcia pamiętając, że przemieszczanie podopiecznego wiąże się z wysokim ryzykiem upadku i urazu. Dlatego należy zachować bardzo dużą ostrożność i uwagę.

O czym trzeba pamiętać przy przemieszczaniu seniora? Oto kilka wskazówek:

• Instruuj podopiecznego, co ma zrobić i chroń go przed upadkiem. Nie wyręczaj go, ale monitoruj wszelkie trudności, jakie napotyka i staraj się go ustabilizować.
• Komunikuj każdy ruch przed jego wykonaniem. Podopieczny powinien wiedzieć dokładnie, co się dzieje i jaki ruch go czeka.
• Upewnij się, że Twoje dłonie precyzyjnie przylegają co obejmowanych powierzchni ciała.
• Słuchaj podopiecznego i uwzględnij jego życzenia.
• Zawsze miej na uwadze bezpieczeństwo pleców podopiecznego. Upewnij się, że w trakcie przenoszenia nie dochodzi do naciągnięcia mięśni lub zbyt dużego nacisku w jednym punkcie.

W stosowaniu powyższych zasad pomogą konkretne techniki, które znajdziesz poniżej. Są to porady zaczerpnięte z naszego Podręcznika Opiekunki, zawierającego również wytyczne dotyczące pracy przyjaznej dla pleców, a także wiele innych praktycznych rad, związanych z opieką nad osobą starszą. Możesz go pobrać na stronie O nas.

Unoszenie do pozycji siedzącej na krawędzi łóżka

Poniższa technika umożliwia unoszenie i sadzanie podopiecznego bez stosowania przyrządów pomocniczych. W pozycji siedzącej łatwiej można wykonać czynności związane z pielęgnacją ciała. Może to być także punkt wyjścia do dalszych ruchów.

Uwaga: Poniższa technika nie powinna być stosowana u seniorów po udarze mózgu. Dla podopiecznych po udarze stosuj metodę opisaną w kolejnym rozdziale.

Przygotowanie:

• Poinformuj podopiecznego, że pomożesz mu usiąść.
• Ustaw leże łóżka na wysokość roboczą.
• Zdezynfekuj dłonie.
• Usuń z łóżka wszystkie przedmioty.

Przebieg:

• Przesuń podopiecznego nieznacznie w kierunku zagłówka łóżka.
• Unieś zagłówek.
• Poproś podopiecznego o zgięcie nóg i podciągnięcie pięt w kierunku pośladków.

• Podaj podopiecznemu dłoń i chwyć jego dłoń, aby mógł własnymi siłami ustabilizować górną część ciała. Obróć podopiecznego w kierunku krawędzi łóżka.

Unoszenie na krawędzi łóżka dla podopiecznych po udarze

W sadzaniu seniora po przebytym udarze mózgu pamiętać należy o tym, by obracanie odbywało się po stronie, która odniosła poważniejsze skutki w wyniku udaru. Przygotowując podopiecznego do sadzania wykonaj punkty z powyższej instrukcji i wybierz właściwą krawędź łóżka.

Przeczytaj również: Opieka nad niewidomym lub słabowidzącym seniorem

Przebieg:

• Unieś obie nogi - przesuwaj stopy w kierunku pośladków tak, by nie opadały ani do wewnątrz ani na zewnątrz.
• Przesuń miednicę na bok - nogę po bardziej sparaliżowanej stronie ciała unieruchom pomiędzy swoim ramieniem i tułowiem, następnie obiema dłońmi uchwyć prawy i lewy pośladek.

• Za pomocą ruchu rotacyjnego przenieś tułów w kierunku mniej sparaliżowanej połowy ciała, nogę bardziej sparaliżowaną unieruchom swoim udem. Wsuń obie dłonie pod ramiona podopiecznego, który powinien teraz nieznacznie unieść głowę i położyć brodę na piersi.

• Wysuń z łóżka nogę podopiecznego po bardziej sparaliżowanej stronie, stopę postaw na podłodze. Upewnij się, że noga nie odchyliła się na zewnątrz, następnie umieść ręce pod łopatkami podopiecznego - bardziej sparaliżowaną rękę powinien trzymać na brzuchu, drugą na Twoim ramieniu.
• Unieś podopiecznego do pozycji siedzącej na krawędzi łóżka - pomóż przy wykonaniu ruchu rotacyjnego, odchylając w tył i kucając. Mniej sparaliżowaną nogę podopieczny powinien teraz postawić na podłodze.

Sadzanie podopiecznego

Wsparcie podopiecznego z ograniczeniami ruchowymi obejmuje także czynność odwrotną od unoszenia, czyli sadzanie. Jak zrobić to bezpiecznie?

Przebieg:

• Poproś podopiecznego, by stanął tyłem do krzesła lub innego siedzenia tak, by jego podudzia dotykały krawędzi siedziska.
• Stań obok seniora. Jeśli jest on po udarze mózgu, stań po bardziej sparaliżowanej stronie ciała.
• Podeprzyj podopiecznego, przytrzymując dłoń na jego plecach oraz na bardziej sparaliżowanej ręce.
• Powoli posadź seniora na siedzeniu, swoim ciałem wyhamowując ruch w dół.

Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości, związane z unoszeniem i sadzaniem podopiecznego, porozmawiaj z jego bliskimi, a najlepiej z lekarzem, fizjoterapeutą.

Powyżej opisane techniki, a także wiele innych praktycznych porad, związanych z opieką nad osobą starszą, znajdziesz w naszym Podręczniku Opiekunki. Pobierzesz go na podstronie O nas.