Odleżyny – czym są i dlaczego powstają?

Odleżyny to uszkodzenia skóry i tkanek powstające na skutek długotrwałego ucisku, który ogranicza dopływ krwi do określonych obszarów ciała. Najczęściej pojawiają się u osób unieruchomionych, np. leżących lub poruszających się na wózku inwalidzkim. Brak odpowiedniej pielęgnacji i profilaktyki może prowadzić do poważnych powikłań, takich jak infekcje czy martwica tkanek.

Główne przyczyny powstawania odleżyn:

✔️ Długotrwały nacisk na skórę w tych samych miejscach (np. pośladki, pięty, łopatki)
✔️ Brak zmiany pozycji ciała
✔️ Wilgotność (pot, mocz, niedostateczna higiena)
✔️ Niedożywienie i niedobory składników odżywczych
✔️ Osłabione krążenie

Jak skutecznie zapobiegać odleżynom?

1. Regularna zmiana pozycji ciała

Najważniejszym krokiem w profilaktyce odleżyn jest częsta zmiana pozycji podopiecznego. Rekomenduje się:
???? Co 2-3 godziny obracać osobę leżącą na inny bok lub plecy
????️ Układanie poduszek lub wałków pod określonymi częściami ciała, aby zmniejszyć nacisk

2. Materace i poduszki przeciwodleżynowe

Stosowanie specjalnych materacy oraz poduszek przeciwodleżynowych pomaga równomiernie rozłożyć nacisk ciała i zmniejszyć ryzyko powstawania ran. Polecane rozwiązania to:
✔️ Materace zmiennociśnieniowe
✔️ Poduszki żelowe lub piankowe

3. Pielęgnacja skóry seniora

Zdrowa i dobrze nawilżona skóra jest bardziej odporna na uszkodzenia. Warto stosować:
???? Delikatne kosmetyki do mycia, bez alkoholu i drażniących substancji
???? Kremy ochronne i maści nawilżające
???? Regularne mycie i osuszanie skóry, szczególnie w okolicach narażonych na wilgoć

4. Odpowiednia dieta i nawodnienie

Zbilansowana dieta bogata w białko, witaminy i minerały wspomaga regenerację skóry i zapobiega osłabieniu organizmu. Zaleca się:
???? Produkty bogate w witaminę C i cynk (np. warzywa, ryby, orzechy)
???? Spożywanie co najmniej 1,5 litra wody dziennie

5. Ćwiczenia i masaże

Nawet jeśli podopieczny nie jest w stanie samodzielnie się poruszać, można wykonywać ćwiczenia bierne, które poprawiają krążenie.
???? Delikatne masaże pobudzające przepływ krwi
???? Ćwiczenia zginania i prostowania nóg oraz rąk

6. Higiena pościeli i ubrania

???? Czyste, przewiewne tkaniny zapobiegają podrażnieniom
???? Unikanie zagnieceń i fałd na prześcieradle, które mogą powodować dodatkowy nacisk na skórę

Zapobieganie odleżynom to kluczowy element opieki nad osobami starszymi i unieruchomionymi. Regularna zmiana pozycji, stosowanie materacy przeciwodleżynowych, odpowiednia pielęgnacja skóry, zbilansowana dieta i ćwiczenia fizyczne znacząco zmniejszają ryzyko powstawania ran. Warto wdrożyć te proste zasady, by zapewnić podopiecznemu komfort i bezpieczeństwo.

➡️ Masz pytania dotyczące opieki nad osobami starszymi? Skontaktuj się z nami!