Opieka nad seniorem ze stomią - praktyczne porady

Stomia to zabieg mający na celu ułatwianie wydalania po konieczności usunięcia jelita grubego, odbytnicy albo pęcherza moczowego. Pacjent korzysta wówczas ze specjalnego worka stomijnego, podpiętego pod jelito wyłonione poprzez powłoki brzuszne. W worku tym zbiera się kał lub mocz wydalane przez podopiecznego. Niezwykle ważna przy osobach ze stomią jest więc higiena worka stomijnego i rany na brzuchu.

Po co wykonuje się stomię?

Stomia to zabieg umożliwiający zachowanie ciągłości przewodu pokarmowego. Wykonuje się ją po usunięciu części lub całości jelita grubego. Sprzęt stomijny może mieć dwa rodzaje: może być jedno- lub dwuczęściowy. Pierwszy z nich składa się z przylepca bezpośrednio mocowanego do worka. Drugi posiada dwie połączone ze sobą części - płytkę, którą przyczepia się do skóry oraz doczepiany do płytki woreczek.

Odpowiednia higiena skóry wokół stomii

Stomia jest raną, która z założenia nigdy się nie goi. By uniknąć powikłań towarzyszących ranom, dziura w brzuchu i jej okolice wymagają bardzo specyficznej pielęgnacji. O czym należy pamiętać?

• Skóra wokół stomii nie powinna być "tłusta". Używaj tylko kremów specjalnie przeznaczonych do pielęgnacji stomii tak, by zapewnić sprzętowi odpowiednią przyczepność.
• Po każdej kąpieli upewnij się, że rana stomijna i skóra na brzuchu są suche. Wycieraj skórę bardzo delikatnie, nie pocieraj zbyt mocno.
• Zrezygnuj z mydeł na bazie olejów - najlepiej sięgać po specjalistyczne preparaty.
• Pamiętaj o rękawiczkach przy zmianie worka stomijnego. Tę czynność często wykonuje personel medyczny, nie opiekun. Mimo wszystko, staraj się obserwować czynności wykonywane podczas wymiany worka, zadawaj pytania. Jeżeli wymiana worka należy do Twoich obowiązków, upewnij się, że wszystko jest dla Ciebie jasne. Zapisz sobie najważniejsze uwagi.

Pamiętaj: kąpiel w wannie i prysznic nie stanowią zagrożenia dla stomii. Mydło nie dostanie się do wnętrza rany i można spokojnie wykonywać czynności pielęgnacyjne zarówno z workiem stomijnym jak i bez niego.

Obserwacja skóry wokół stomii

Bardzo ważnym elementem profilaktyki powikłań rany stomijnej jest jej obserwacja. Jeśli jako opiekun jesteś odpowiedzialny za czynności pielęgnacyjne, zawsze poświęć chwilę, by dokładnie przyjrzeć się ranie. Jeżeli zauważysz wysypkę, podrażnienie, pęcherze czy zmieniony kolor, od razu poinformuj o tym bliskich podopiecznego. Leczenie powikłań rany stomijnej bywa skomplikowane i lepiej im zapobiegać niż leczyć.

Wsparcie osoby ze stomią

Jeśli opiekujesz się osobą ze stomią, zwracaj też uwagę na jej kondycję psychiczną. Bardzo często pacjenci po zabiegu wycofują się z życia społecznego, zamykają w sobie, popadają w depresję. Tymczasem jakość życia ze stomią wcale nie musi się różnić od tej sprzed zabiegu.

Upewnij się, że senior ma zapewnioną aktywność fizyczną, spędza czas poza domem, nie unika spotkań towarzyskich. Staraj się otwierać go na nowe doświadczenia, zachęcać do podejmowania hobby, wychodzenia z domu na świeże powietrze. Jeśli zauważysz niepokojące zmiany w nastroju i samopoczuciu, również poinformuj o tym bliskich podopiecznego. Spróbujcie wspólnie znaleźć rozwiązanie.