Opieka paliatywna - jak zajmować się umierającym podopiecznym?

Nie jest to temat łatwy, jednak w wielu przypadkach, kiedy już nic nie pomaga schorowanym seniorom – rodziny decydują się na opiekę paliatywną. Co to takiego jest i jak do tego podejść, gdy słyszymy, że rodzina czy podopieczny decyduje się na taką formę opieki ?

Opieka paliatywna, nazywana także opieką hospicyjną ma uśmierzać ból i dokuczliwe objawy choroby oraz podtrzymać jakość życia pacjenta na możliwie najwyższym poziomie. OPIEKA PALIATYWNA afirmuje życie, ale jednocześnie uznaje umieranie jako normalne zjawisko i integralny etap życia każdego człowieka; umożliwia złagodzenie bólu np. nowotworowego i innych objawów chorobowych. Stara się połączyć aspekty psychologiczne i duchowe pacjenta.

Cel medycyny paliatywnej jest nieco inny, niż w medycynie ogólnie, ponieważ nie obejmuje on przywrócenia chorej osoby do zdrowia – zakłada jedynie poprawę jakości życia chorego w tym trudnym momencie. W związku z powyższym brak tu działań leczących przyczyny schorzeń, ponieważ głównym celem są:

• złagodzenie objawów choroby,
• wspieranie psychiczne chorego oraz
• wspieranie psychiczne bliskich osób
• możliwie jak najskuteczniejsze uśmierzenie bólu.

Mówiąc krótko chodzi o to by osobom umierającym lub których choroba jest już w takim stadium, że nie daje nadzieji na poprawę, pomóc żyć na jak najlepszym poziomie i aktywnie tak długo, jak to tylko możliwie. To także wsparcie dla rodziny pacjenta.

Przymiotnik „paliatywny” wywodzi się od łacińskiego słowa „paliatus” (okryty płaszczem) i w kontekście medycznym oznacza: „skrywający, łagodzący przykre oznaki choroby”. Można go również łączyć z czasownikiem angielskim „palliate” (załagodzić, ulżyć, uśmierzyć)..

Opieka paliatywna będzie zatem miała na celu poprawę jakości życia chorych i ich rodzin. Obejmuje pacjentów, borykających się z chorobami zagrażającymi ich życiu i postępującymi w miarę upływu czasu. To forma opieki kompleksowej, która ma nie tylko pomóc znieść fizyczne cierpienie; przede wszystkim ból, lecz także inne problemy somatyczne, psychologiczne i duchowe, jednym słowem osoby wymagające stałego i specjalistycznego leczenia długotrwałych skutków choroby, na przykład:

• bólu,
• obrzęków limfatycznych,
• ogólnego wyniszczenia organizmu.
• depresji na skutek długotrwałej choroby

Domowa opieka paliatywna, jaka najczęściej obejmuje seniorów to:

• doradztwo psychiatryczne,
• doradztwo psychologiczne,
• doradztwo socjalne,
• dostęp do wypożyczalni niezbędnych sprzętów medycznych (specjalistycznego łóżka, materac, podnośnika itp.)
• dostęp do domowych wizyt wykwalifikowanego personelu medycznego (pielęgniarki, lekarze)

Jeżeli chodzi o rolę OPIEKUNÓW i OPIEKUNEK w opiece paliatywnej, warto zwrócić uwagę na kilka aspektów. Należy brać pod uwagę życzenia chorego i starać się zapewnić mu jak najlepsze samopoczucie i komfort. Pomogą nam w tym:

• Staranna higiena osobista chorego: częste zmiany pozycji, kąpiele całego ciała, ze zwróceniem szczególnej uwagi na higienę intymną, pielęgnacja skóry – natłuszczanie zapobiegające suchości, masaże wodne i ręczne o charakterze relaksacyjnym. Także higiena i pielęgnacja jamy ustnej (przykre dolegliwości związane z suchością i zmianami w obrębie jamy ustnej występują u 80-90% chorych wymagających opieki paliatywnej).
• Profilaktyka i wczesne leczenie odleżyn - istotne znaczenie ma umiejętne dokonywanie zmian pozycji ciała i podnoszenie chorych z unikaniem tarcia skóry narażonej na uszkodzenie – tu pomocą służą pielęgniarki, które pokażą jak bezpiecznie i delikatnie obrócić chorego,
• Zapobieganie wystąpieniu bólu wywołanego czynnościami pielęgnacyjnymi.
• ROZPOZNAWANIE POTRZEB PSYCHICZNYCH I WSPARCIE PSYCHICZNE – próba podjęcia ustalenia przyczyn reakcji psychicznych chorego (lęków, strachu, paniki, przygnębienia, depresji, agresji) – rozmowa na ten temat z podopiecznym, pielęgniarką , lekarzem lub najbliższymi.
• ROZPOZNAWANIE PROBLEMÓW EGZYSTENCJALNYCH I DUCHOWYCH – WSPARCIE DUCHOWE, to może być po prostu aktywne słuchanie chorego przy zapewnieniu warunków intymności i wzajemnego zaufania, poznanie rozterek chorego dotyczących opuszczenia, bezsensu, pustki, niesprawiedliwości losu, poczucia winy, niepokoju, odpowiedzialności za kończące się życie.
• Ostatecznie przygotowanie chorego do spotkania z kapłanem – jeśli sobie tego życzy.