Wersja testowa: środowisko beta.
Przed osobami zajmującymi się opieką stoi wiele wyzwań, związanych ze stanem zdrowia fizycznego i psychicznego podopiecznego. Zupełnie innym rodzajem wyzwania są natomiast problemy z widzeniem. Podpowiadamy o czym pamiętać, opiekując się seniorem niewidomym lub słabowidzącym.
Opieka nad seniorem z trudnościami w widzeniu wymaga nie tylko wiedzy dotyczącej wykonywania codziennych czynności, ale także określonego podejścia i wysoko rozwiniętej empatii. Jeśli masz wątpliwości, czy jesteś w stanie obdarzyć podopiecznego odpowiednią ilością cierpliwości, rozważ tę decyzję bardzo ostrożnie.
Na początek pamiętaj, że są różne rodzaje dysfunkcji wzroku i każda z nich może mieć wpływ na to, jak funkcjonuje podopieczny. I tak:
Chociaż rodzaje dysfunkcji są różne i każda z nich wymaga nieco innego podejścia, istnieje kilka uniwersalnych zasad, o których warto pamiętać. Oto kilka praktycznych wskazówek:
Staraj się nie przemieszczać przedmiotów, z których na co dzień korzysta podopieczny. Jeśli to zrobisz, zakomunikuj mu to wyraźnie i upewnij się, że odnotował ten fakt, prosząc - na przykład - żeby powtórzył na głos, gdzie dany przedmiot się w tej chwili znajduje. Wspólnie do niego podejdźcie.
Stałe miejsca przedmiotów i urządzeń dają osobom z dysfunkcją wzroku poczucie bezpieczeństwa, ale także pozwalają zachować samodzielność i pewność siebie. Upewnij się, że podopieczny wie, jak się wśród nich poruszać i staraj się, by zawsze były dla niego dostępne.
Niewidomemu seniorowi należy więcej rzeczy opisywać i wyjaśniać. Koniecznie informuj go, że wchodzisz do pokoju lub go opuszczasz. Staraj się nadawać swoim komunikatom łagodny ton - podopieczny może wyczuć modulację głosu wywołaną emocjami. Jeśli czujesz zdenerwowanie i nie możesz zapanować nad głosem, wyjaśnij podopiecznemu, z czego to wynika.
Równie ważne jest opisywanie seniorowi otoczenia, szczególnie jeśli jest ono nowe lub coś uległo w nim zmianie. Bardzo ważne jest, na przykład, pamiętanie o ostrzeganiu podopiecznego, że stawiasz przed nim gorący napój.
Podobna zasada dotyczy czynności toaletowych. Podopieczny, który nie widzi, a jest poddawany różnym zabiegom, może czuć się zdezorientowany. Bez względu na to, jaką macie rutynę i jak senior jest do niej przyzwyczajony, za każdym razem dokładnie wyjaśniaj, co będziesz robić. Opisuj wszystkie czynności i zapowiadaj, czego może się spodziewać.
Prostą, a jednocześnie bardzo skuteczną metodą ułatwiającą seniorowi spożywanie posiłków, jest porównanie talerza do tarczy zegara. Powiedz podopiecznemu, na której godzinie znajdują się ziemniaki, a na której surówka. Koniecznie opisz, co ma przed sobą, jakich smaków może się spodziewać.
Zachęcaj podopiecznego do wychodzenia na zewnątrz. Wspólne spacery to świetna okazja, by poznać okolicę, ale także nabrać większej pewności siebie. W tym celu musisz zapewnić seniorowi komfortowe warunki. Zawsze trzymaj go pod rękę i bądź odrobinę przed nim. W razie potrzeby albo w sytuacji, gdy senior chce być bardziej samodzielny, poproś rodzinę podopiecznego o laskę, która pozwoli mu uniknąć przeszkód.
Pamiętaj o opisywaniu otoczenia, informuj o krawężnikach, przejściach dla pieszych, etc. Dostosuj tempo do potrzeb seniora.
Osoby z zaburzeniami wzroku muszą odnaleźć się w świecie przy pomocy innych zmysłów. Najczęściej wykorzystują do tego dotyk. Pozwól podopiecznemu dokładnie zbadać każdy przedmiot jaki dostaje do ręki czy każdą przeszkodę jaką napotka. Będzie to wymagało od Ciebie dużych pokładów cierpliwości, ale tej właśnie cechy u opiekuna szczególnie potrzebują niewidzący lub niedowidzący seniorzy.
Pamiętaj, by szanować granice seniora i pozostawać wrażliwym na jego potrzeby. Opieka nad niewidomą osobą wymaga dużej ilości kontaktu fizycznego, a ten z kolei może naruszać granice. Senior nie zawsze może sobie tego życzyć. Jeśli jest zdenerwowany, daj mu przestrzeń, ale bądź blisko. Uprzedzaj zanim dotkniesz jego dłoni czy ramienia.
Ostatnia praktyczna porada dotyczy otoczenia podopiecznego z zaburzeniami wzroku. Jeśli zauważysz, że senior potrzebuje dodatkowego sprzętu, który ułatwi mu poruszanie się po mieszkaniu, poinformuj o tym jego bliskich.
W mieszkaniu osoby niedowidzącej powinny znajdować się poręcze, szczególnie pod prysznicem, antypoślizgowe maty w łazience, zabezpieczenia na meblach. Wszystkie niezbędne przedmioty powinny znajdować się w zasięgu seniora.
Równie ważne jest to, by mieszkanie podopiecznego, który ma problemy ze wzrokiem, nie było zagracone. Zwracaj uwagę, by zachowany był w nim porządek, a żadne niepożądane rzeczy nie "plątały się" pod nogami.
Poza opieką, dużym wyzwaniem w opiece nad osobą z dysfunkcjami wzroku, jest organizowanie mu czasu wolnego. Jak urozmaicać czas podopiecznemu? Oto kilka propozycji:
To oczywiście ważny element każdego dnia i najlepszy sposób na zaczerpnięcie świeżego powietrza. Jeśli senior jest mobilny, zachęcaj go do codziennych spacerów, pamiętając o wskazówkach wymienionych wyżej.
Istnieją specjalne gry dla osób z zaburzeniami wzroku, które świetnie urozmaicają czas spędzany w domu. Poproś bliskich podopiecznego o zakupienie kilku.
Jeśli senior nie zna alfabetu Braille'a i nie może samodzielnie czytać, weź jego ulubioną książkę lub gazetę i czytaj mu na głos. Możecie rozmawiać o tym, co senior usłyszał.
U seniora ociemniałego lub niedowidzącego, który do tej pory nie był samodzielny, bardzo ważne jest poświęcanie chwili w ciągu dnia na naukę poruszania się. Może się ona odbywać w domu i powinna przebiegać pod czujnym okiem opiekuna. Możecie wspólnie badać przedmioty, możesz poprosić podopiecznego, by sięgnął po laskę i podszedł do progu pokoju, etc. Pozwoli to seniorowi czuć się odrobinę pewniej.
